Ano ba ang Gamot sa Bulok na Ngipin sa Bagang?

Dahil sa binabalewala ng karaniwang mga Pinoy ang kahalagahan ng regular na pagbisita sa dentista, marami sa atin ang pinahihirapan ng bulok na ngipin. Bagaman ang epekto nito ay lubusang pagkawala ng mga ngipin, ang sintomas nito lalo na ang bulok na ngipin sa bagang ay talagang napaka-sakit, na maaaring makasagabal sa iyong pang-araw araw na pamumuhay.

Ang artikulong ito ay tatalakay sa pangunahing mga kaalaman tungkol sa bulok na ngipin sa bagang at kung ano ang gamot sa bulok na ngipin at paano ito maiiwasan.

Ano ang bulok na ngipin?

Ang ngipin an bulok ay isang sakit sa bibig na sanhi ng mga bacteria. Kapag ang bacteria ay nakapasok sa bibig, gagawa sila ng nakapipinsalang asido na siyang kakain sa mga ngipin. Pwede itong maging sanhi ng bulok na ngipin na pinagmumulan ng sakit, impeksyon o tuluyang pagkalagas ng mga ito.

Ang ngipin ay may tatlong bahagi:

• Ang matigas na panlabas na bahagi ay tinatawag na enamel
• Ang gitnang bahagi naman ay tinatawag na dentin
• Ang pinaka sentro o ubod ng ngipin ay tinatawag na pulp, narito ang mga ugat na nakadarama ng sakit at daluyan ng dugo

Mas maraming bahagi ng ngipin ang naabot ng pagkabulok ay mas masakit at mas mapaminsala ang pagkabulok ng ngipin.

Ano ang dahilan ng bulok na ngipin sa bagang?

Ang bacteria at pagkain ay maaaring maging sanhi ng bulok na ngipin. Ang plaque o mga namuong dumi ay naiipin sa mga ngipin at gilagid. Ang plaque ay kumakanlong sa mga bacteria na kumakain ng asukal na nasa pagkain na ating kinakain.

Habang kumakain ang mga bacteria na ito, sila ay nakagagawa ng asido. Ang mga asidong ito ay siya namang umaatake sa ngipin, dalawampung minuto matapos kumain. Sa pagdaan ng mga araw, ang mga asidong ito ay siyang sisira sa enamel ng ngipin, na siyang dahilan ng ngipin na bulok. At dahil sa ang bagang o molar ang siyang pinakamalaki sa mga uri ng ngipin, ito ay nagkakanlong ng mas maraming bacteria, kaya ito ang kadalasang unang nabubulok. Ang problema, ang bagang ay ang ginagamit natin sa paggiling ng matitigas na pagkain tulad ng karne at gulay. Kapag nagkaroon ka ng bulok na ngipin sa bagang, pahihirapan ka nito, araw at gabi!

Narito ang mga bagay na magpapataas ng posibilidad na ikaw ay magkaroon ng bulok na ngipin sa bagang.

• Hindi regular na pagsisipilyo o hindi pagbisita o sadyang pag-iwas sa dentista para magpacheck-up o magpalinis.
• Pagkain ng mga pagkaing mataas sa asukal at iba pang uri ng carbohydrates, na nagsisislbing pagkain ng bacteria sa bibig.
• Kakulangan sa fluoride. Ang fluoride ay isang sangkap na nakatutulong upang makaiwas sa pagkabulok ng mga ngipin dahil pinatatag nito ang ngipin laban sa mga asido na naggagaling sa plaque. Sa ibang mga bansa, ang fluoride ay sadyang ihinahalo sa inuming tubig.
• Hindi pagkakaroon ng sapat na laway. Ang laway ay siyang humuhugas ng mga tira-tirang pagkain at mga asukal na mapaminsala sa ngipin, kaya ito ay nakakatulong para makaiwas sa pagkabulok. Ang tuyong bibig ay maaaring sanhi ng kundisyon na kung tawagin ay xerostomia o Sjögren’s syndrome, na nakukuha dahil sap ag inom ng isang uri ng gamot, o paghinga gamit ang bibig. Ang mga mas nakatatandang adulto ay mas malamang na magkaroon ng tuyong bibig, na pwedeng pag mulan ng bulok na ngipin sa bagang at iba pang bahagi nito.
• Pagkakaroon ng diabetes
• Paninigarilyo o paghinga ng secondhand smoke
• Anga bata, na ang ngipin ay kasalukuyang tumutubo pa lamang, ay mas malamang na magkaroon ng ngipin na bulok

Ano ang sintomas ng bulok na ngipin?

Kung minsan, walang sintomas ng bulok na ngipin ang magpapakita o magpaparamdam saiyo hanggang sa magkaroon na ng cavity o butas ang apektadong ngipin. Kapag ito ay nangyari, pwede kang magkaroon ng mga sumusunod:

• Sakit ng ngipin, na siyang pinaka-pangunahing sintomas ng bulok na ngipin sa bagang
• Pamamaga ng gilagid na malapit sa bulok na ngipin. Ito ay maaaring sintomas ng malalang ngipin na bulok
• Puti, abuhin, kulay kape o itim na mga spots sa ngipin.

Kung masakit ang ngipin mo, kailangan mong kumunsulta sa dentista. Ang ay paminsan-minsang mawawala subalit ang bulok na ngipin ay magpapatuloy sa pagsira. Kung hindi ito magagamot, ang cavity ay maaaring lumala at iyong ngipin ay mamatay.

Ano ang gamot sa bulok na ngipin?

Ang pinaka mahusay na gamot sa bulok na ngipin ay depende sa kung gaano ito kalala. Kung ang bulok na ngipin ay maagapan ng mas maaga bago pa man magkaroon ng butas, maaari mo itong mapigilan sa pamamagitan ng pagsipilyo ng gamit ang toothpaste na may fluoride o ng fluoride treatment. Iyan isa sa magagandang dahilan ng pagkakaroon ng regular na schedule ng pagbisita sa dentista.

Kung nakain na ng pagkabulok ang iyong enamel, baka kailanganin moa ng alin man sa mga gamot sa bulok na ngipin na nakalista dito:

Pasta sa ngipin kun ito ay may butas. Kapag naalis na ang bulok na bahagi ng ngipin, ang iyong dentista ay maglalagay ng isang uri ng sangkap para mapunan ang butas at maibalik ang dating hugis at anyo ng ngipin.

Crown kung ang bulok na ngipi ay malala na. Ang crown o isang uri ng panakip ay isang uri ng gawa sa laboratoryong pampalit sa nasirang bahagi ng ngipin.

Root canal kung ang mismong pulp o ubod ng ngipi ang apektado. Ang root canal ay isang proseso ng pag-alis sa ubod ng ngipin na nabulok.

Pagbunot o extraction kung ang ugat ng ngipin ay lubusan nang naapektuhan. Matapos nito, pwede itong palitan ng pustiso o implant.

Paano maiiwasan ang bulok na ngipin?

Alam mo, hindi mo naman talaga kailangang tiisin ang sakit ng ngipin kung gagawin mo ang mga pamamaraang ito na nakalista para maiwasan ang bulok na ngipin:

Pangalagaang mabuti ang iyong ngipin: regular na magsipilyo, tatlong beses kada araw. May mga pag-aaral na nagsasabi na ang pinakamabisang pagsisipilyo ay dalawang beses, isa sa umaga at isa sa gabi. Gumamit ng toothpaste na may fluoride.

Regular ding makipagkita sa dentista isa o dalawang ulit bawat taon, kung magkaroon ka man ng problema sa ngipin, ito’y hindi magiging grabe ka seryoso.

Huwag ka nang kakain bago matulog para makaiwas sa bulok na ngipin.